درباره بیمه باربری
بیمه حمل و نقل کالا یا بیمه های باربری بیمه ای است که بموجب آن بیمه گر در مقابل حق بیمه ای که از بیمه گذار دریافت می کند متعهد میشود چنانچه در جریان حمل کالا از نقطه ای به نقطه دیگر در نتیجه وقوع خطرهای موضوع بیمه ، کالا تلف شده و یا دچار خسارت شود و یا بیمه گذار هزینه هائی در رابطه با این خطرات متحمل شود زیان وارده را جبران نماید .
بیمهنامههای حمل و نقل این شرکت سطح گسترده ای از کالاها شامل کالاهای پروژه ای ، ماشین آلات و تجهیزات ، نفت خام و فرآورده های نفتی ، مواد پتروشیمی ، مواد خام صنایع ، گوشت و مواد غذایی ، خودرو ، محصولات ، کشاورزی و غیره را تحت پوشش قرار می دهد .
انواع بیمه های باربری از حیث منطقه جغرافیایی
الف-بیمه های باربری وراداتی
ب-بیمه های باربری صادراتی
ج-بیمه های باربری ترانزیت
د-بیمه های باربری داخلی
انواع بیمه های باربری از حیث پوشش
الف- پوشش Total Loss
ب- مجموعه شرایط C
ج-مجموعه شرایط B
د- مجموعه شرایط A
هـ-پوشش داخلی
مشتریان بیمه های باربری
با توجه به الزام قانونی بیمه نامه های باربری وارداتی بدیهی است که در درجه نخست عمده مشتریان این رشته بیمه ای را واردکنندگان کالا تشکیل می دهند در رتبه بعدی اشخاص حقوقی و حقیقی بوده که در امر صادرات فعالیت می نمایند . این در حالیست که کلیه صاحبان کالا خواه بصورت تک محموله ای و یا در قالب قرارداد سالانه می توانند محمولات خود را در قبال خطرات حمل بیمه نمایند .
مراحل پرداخت خسارت بیمه های باربری
با در نظر گرفتن وظایف بیمه گذار در صورت وقوع خطرات تحت پوشش بیمه نامه ابتیاع شده به شرح مندرج در ماده 8 شرایط عمومی بیمه نامه های باربری که پیوست بیمه نامه ها می باشد، بطور اجمال مراحل پرداخت خسارت به شرح زیر می باشد:
1- اعلام خسارت:
بیمه گذار باید برای جلوگیری از خسارت مراقبتی را که عادتاً هرکس از کالای خود می نماید نسبت به موضوع بیمه نیز بنماید و در صورت نزدیک شدن حادثه یا وقوع آن علاوه بر اقداماتی که برای جلوگیری از سرایت و توسعه خسارت لازم است به عمل آورد، حداکثر ظرف مدت 5 روز از تاریخ اطلاع خود از وقوع خسارت مراتب را به نزدیکترین شعبه به محل حادثه(شعب بیمه امید) اعلام نماید. اعلام وقوع خسارت به صورت تلفنی ، حضوری و یا پست الکترونیک قابل قبول است مشروط بر آنکه بیمه گذار علاوه بر رعایت و انجام مفاد بند 2 ذیل ( حفظ حقوق بیمه گر ) مراتب را به صورت کتبی و طی نامه به شرکت بیمه اعلام نماید.
– نامه اعلام خسارت می بایست حاوی موارد ذیل باشد
1- شماره بیمه نامه
2- نوع و علت خسارت
3- میزان و مبلغ تقریبی خسارت
4- شرح مختصری از چگونگی وقوع خسارت
5- تاریخ و محل وقوع خسارت
6- تاریخ و نحوه اطلاع بیمه گذار از وقوع خسارت
7- محل استقرار کالای خسارت دیده ، نام و شماره تماس بیمه گذار یا نماینده آن ( جهت بازدید احتمالی از کالا)
2- حفظ حقوق بیمه گر:
با عنایت به ماده 30 قانون بیمه که اشعار می دارد کلیه حقوق بیمه گذار در مقابل اشخاص ثالث به لحاظ تقصیر یا مسئولیت اشخاص مذکور در ایجاد حادثه تا میزان خسارت پرداخت شده به بیمه گر ، منتقل می گردد و اگر بیمه گذار اقدامی کند که منافی با حق مذکور باشد در مقابل بیمه گر مسئول شناخته می شود و بیمه گر می تواند به موجب ماده 12 شرایط عمومی بیمه نامه ها ی باربری به نسبت قصور بیمه گذار تمام یا قسمتی از خسارت را پرداخت نکند لذا تاکید می گردد که به مجرد تحویل مورد بیمه ، محموله دریافت شده به دقت مورد بررسی قرار گرفته و در صورت رویت هر گونه خسارت علاوه بر اعلام به بیمه گر به شرح بند فوق، اقدامات زیر نیز حسب مورد انجام پذیرد:
1- اعلام و ادعای خسارت به مسئول یا مقصر خسارت ظرف مهلت های قانونی ( در مورد حمل کنندگان کالا مهلت های مقرر با توجه به نوع بارنامه بوده و بیمه گذار می تواند زمان دقیق آن را در شرایط ظهر بارنامه مربوط ملاحظه نمایند)
2- عدم مصالحه ویا سازش با مسئولین یا مقصرین خسارت
3- تهیه صورت مجلس گمرکی یا بندری ویا دیگر صورتمجلس های مربوطه
4- در صورت عدم اطمینان از سلامت کالا ، بیمه گذار به هیچ وجه نباید رسید بدون قید و شرط به متصدیان حمل بدهد
5- اخذ گواهی عدم تحویل و کسر تخلیه از متصدی حمل ، در صورت عدم تحویل و کسر تخلیه کالا
3-بازدید از کالای خسارت دیده :
در صورت نیاز به بازدید خسارت، کارشناس منتخب بیمه گر به محل استقرار کالای آسیب دیده طبق نشانی اعلام شده از سوی صاحب کالا جهت تعیین علت و برآورد خسارت وارده مراجعه می نماید. به منظور پیشگیری از هر گونه اختلافات آتی در خصوص خسارت وارده توصیه می شود نمایندگان معرفی شده از سوی بیمه گذار که همراه کارشناس منتخب بیمه گر در بازدید و برآورد خسارت حضور دارند نه تنها دارای اطلاعات فنی کافی در خصوص محموله خسارت دیده باشند بلکه کلیه مستندات خرید، حمل کالا و حادثه را نیز به همراه داشته باشند.
نکته: در صورتیکه خسارت مورد بیمه ناشی از وقوع خطرات بیمه شده در خارج از کشور ، به مجرد اعلام محل استقرار مورد بیمه از سوی بیمه گذار، کارشناس منتخب بیمه گر به وی معرفی می گردد.
حداقل مدارک مورد نیاز کارشناس جهت بازدید اولیه از محموله خسارت دیده عبارت است از (تصویر پروفرما / فاکتور/ لیست بسته بندی/بارنامه حمل بین المللی/همچنین در صورت وجود و حسب نوع و محل خسارت ، بارنامه حمل داخلی/ تصویر پروانه واردات گمرک)
4- درخواست مدارک:
پس از بازدید خسارت توسط کارشناس منتخب بیمه گر، با توجه به نوع و علت خسارت، مدارک مورد نیاز از بیمه گذار درخواست خواهد شد.
5- پرداخت خسارت:
پس از تکمیل مدارک مورد نیاز از سوی بیمه گذار، بیمه گر با توجه به گزارش کارشناسی تهیه شده توسط کارشناس منتخب در چارچوب شرایط بیمه نامه صادره، نسبت به جبران خسارت در وجه ذینفع / بیمه گذار اقدام خواهد نمود.
مراحل پرداخت خسارت بیمه مسئولیت مدنی متصدیان حمل داخلی
با در نظر گرفتن وظایف بیمه گذار به شرح مندرج در ماده 6 شرایط عمومی بیمه نامه های مسئولیت مدنی متصدیان حمل داخلی که پیوست بیمه نامه می باشد، بطور اجمال مراحل پرداخت خسارت به شرح زیر می باشد:
1- اعلام خسارت:
بیمه گذار باید برای جلوگیری از خسارت مراقبتی را که عادتاً هرکس از کالای خود می نماید نسبت به موضوع بیمه نیز بنماید و در صورت نزدیک شدن حادثه یا وقوع آن علاوه بر اقداماتی که برای جلوگیری از سرایت و توسعه خسارت لازم است بعمل آورد، حداکثر ظرف مدت 5 روز از تاریخ اطلاع خود از وقوع خسارت مراتب را به نزدیکترین شعبه به محل حادثه (شعب بیمه امید) اعلام نماید. اعلام وقوع خسارت به صورت تلفنی ، حضوری و یا پست الکترونیک قابل قبول است مشروط بر آنکه بیمه گذار علاوه بر رعایت و انجام مفاد بند 2 ذیل ( حفظ حقوق بیمه گر ) مراتب را بصورت کتبی و طی نامه به شرکت بیمه اعلام نماید.
– نامه اعلام خسارت می بایست حاوی موارد ذیل باشد
1- شماره بیمه نامه
2- نوع و علت خسارت
3- میزان و مبلغ تقریبی خسارت
4- شرح مختصری از چگونگی وقوع خسارت
5- تاریخ و محل وقوع خسارت
6- تاریخ و نحوه اطلاع بیمه گذار از وقوع خسارت
7- محل استقرار کالای خسارت دیده ، نام و شماره تماس بیمه گذار یا نماینده آن ( جهت بازدید احتمالی از کالا)
2- حفظ حقوق بیمه گر:
با عنایت به ماده 30 قانون بیمه که اشعار می دارد کلیه حقوق بیمه گذار در مقابل اشخاص ثالث به لحاظ تقصیر یا مسئولیت اشخاص مذکور در ایجاد حادثه تا میزان خسارت پرداخت شده به بیمه گر ، منتقل می گردد و اگر بیمه گذار اقدامی کند که منافی با حق مذکور باشد در مقابل بیمه گر مسئول شناخته می شود لذا تاکید می گردد در صورت وجود مقصر در حادثه، از انجام هرگونه سازش یا مصالحه با مقصر و یا مسئولین حادثه، خودداری نموده و مستندات و مدارک زیر تهیه و ارسال گردد:
1- نشانی دقیق مقصر حادثه
2- تصویر مصدق گواهینامه ، کارت خودرو و بیمه نامه شخص ثالث مقصر حادثه
3- کوپن بیمه نامه شخص ثالث مقصر حادثه
3- بازدید از کالای خسارت دیده:
در صورت نیاز به بازدید خسارت، کارشناس منتخب بیمه گر به محل استقرار کالای آسیب دیده طبق نشانی اعلام شده از سوی صاحب کالا جهت تعیین علت و برآورد خسارت وارده مراجعه می نماید. به منظور پیشگیری از هر گونه اختلافات آتی در خصوص خسارت وارده توصیه می شود نمایندگان معرفی شده از سوی زیان دیده که همراه کارشناس منتخب بیمه گر در بازدید و برآورد خسارت حضور دارند نه تنها دارای اطلاعات فنی کافی در خصوص محموله خسارت دیده باشند بلکه کلیه مستندات خرید، حمل کالا و حادثه را نیز به همراه داشته باشند.
4- درخواست مدارک:
پس از بازدید خسارت توسط کارشناس منتخب بیمه گر، با توجه به نوع و علت خسارت،(مدارک مورد نیاز جهت دریافت خسارت) از بیمه گذار درخواست خواهد شد.
5- پرداخت خسارت:
پس از تکمیل مدارک مورد نیاز از سوی بیمه گذار و زیاندیده، بیمه گر با توجه به گزارش کارشناسی تهیه شده توسط کارشناس منتخب در چارچوب شرایط بیمه نامه صادره نسبت به جبران خسارت در وجه زیاندیده، اقدام خواهد نمود.
مراحل پرداخت خسارت بیمه های بدنه کشتی و هواپیما
با در نظر گرفتن وظایف بیمه گذار به شرح مندرج در بیمه نامه و کلوزهای مرتبط به هریک از انواع بیمه نامه کشتی و یا هواپیما و شرایط خصوصی بیمه نامه های ارائه شده به بیمه گذار ، بطور اجمال مراحل پرداخت خسارت به شرح زیر می باشد:
1- اعلام خسارت:
بیمه گذار باید برای جلوگیری از خسارت مراقبتی را که عادتاً هرکس از اموال خود می نماید نسبت به موضوع بیمه نیز بنماید و در صورت نزدیک شدن حادثه یا وقوع آن علاوه بر اقداماتی که برای جلوگیری از سرایت و توسعه خسارت لازم است بعمل آورد، حداکثر ظرف مدت 5 روز از تاریخ اطلاع خود از وقوع خسارت مراتب را به شعبه ای که در آن بیمه نامه صادر نموده است ویا نزدیکترین شعبه به محل حادثه (شعب بیمه امید)اعلام نماید. اعلام وقوع خسارت به صورت تلفنی ، حضوری و یا پست الکترونیک قابل قبول است مشروط بر آنکه بیمه گذار علاوه بر رعایت و انجام مفاد بند 2 ذیل ( حفظ حقوق بیمه گر ) مراتب را بصورت کتبی و طی نامه به شرکت بیمه اعلام نماید.
– نامه اعلام خسارت می بایست حاوی موارد ذیل باشد
1- شماره بیمه نامه
2- نوع و علت خسارت
3- میزان و مبلغ تقریبی خسارت
4- شرح مختصری از چگونگی وقوع خسارت
5- تاریخ و محل وقوع خسارت
6- تاریخ و نحوه اطلاع بیمه گذار از وقوع خسارت
7- محل استقرار کشتی یا هواپیمای آسیب دیده ، نام و شماره تماس بیمه گذار یا نماینده آن ( جهت بازدید احتمالی)
2- حفظ حقوق بیمه گر:
با عنایت به ماده 30 قانون بیمه که اشعار می دارد کلیه حقوق بیمه گذار در مقابل اشخاص ثالث به لحاظ تقصیر یا مسئولیت اشخاص مذکور در ایجاد حادثه تا میزان خسارت پرداخت شده به بیمه گر ، منتقل می گردد و اگر بیمه گذار اقدامی کند که منافی با حق مذکور باشد در مقابل بیمه گر مسئول شناخته می شود لذا تاکید می گردد در صورت وجود مقصر در حادثه، از انجام هرگونه سازش یا مصالحه با مقصر و یا مسئولین حادثه، خودداری نموده و مستندات و مدارک زیر تهیه و ارسال گردد:
1- نشانی دقیق مقصر حادثه
2- انجام اقدامات حقوقی علیه مقصر حادثه ، حسب مورد ، منجمله ارسال نامه و ادعای کتبی علیه مقصر حادثه با توجه به قوانین مرتبط ، اقامه دعوی در محاکم قضایی حسب مورد
3-بازدید از مورد بیمه :
در صورت نیاز به بازدید خسارت، کارشناس منتخب بیمه گر به محل استقرار مورد بیمه آسیب دیده طبق نشانی اعلام شده از سوی بیمه گذار جهت تعیین علت و برآورد خسارت وارده مراجعه می نماید.
4- درخواست مدارک:
پس از بازدید خسارت توسط کارشناس منتخب بیمه گر، با توجه به نوع و علت خسارت، مدارک مرتبط درخواست خواهد شد ضمن اینکه می باید نسبت به ارائه کلیه گواهینامه های معتبر کشتی یا هواپیما و همچنین خدمه در زمان وقوع خسارت حسب مورد اقدام نمایند
5- پرداخت خسارت:
پس از تکمیل مدارک مورد نیاز از سوی بیمه گذار، بیمه گر با توجه به گزارش کارشناسی تهیه شده توسط کارشناس منتخب در چارچوب بیمه نامه صادره نسبت به جبران خسارت در وجه بیمه گذار یا ذینفع، اقدام خواهد نمود.
1- خطرات و ریسک های تحت پوشش
الف – پوششTotal Loss
این کلوز تنها از بین رفتن کل مورد بیمه در یک مرحله و در نتیجه آتش سوزی را پوشش می دهد .
ب- مجموعه شرایط C
خطرات تحت پوشش در مجموعه شرایط بیمه گران کالا با کلوز C عبارتست از :
– آتش سوزی یا انفجار
– به گل نشستن ، زمین گیر شدن ، برخورد با کف دریا ، غرق شدن یا واژگون شدن کشتی یا شناور
– واژگون شدن یا از راه یا از خط خارج شدن وسیله حمل زمینی
– تصادم یا برخورد کشتی ، شناور یا هر وسیله حمل دیگر با هر جسم خارجی به غیر از آب
– تخلیه کالا در بندر اضطراری
– فدا کردن کالا در جریان زیان همگانی
– به دریا انداختن کالا برای سبک سازی
– خسارت همگانی
– مسئولیت مشترک در تصادم
ج) مجموعه شرایط B
خطرات تحت پوشش در مجموعه شرایط بیمه گران کالا یا کلوز B عبارتست از :
– آتش سوزی یا انفجار
– به گل نشستن ، زمینگیر شدن و برخورد با کف دریا ، غرق شدن یا واژگون شدن کشتی یا شناور
– واژگون شدن یا از راه یا از خط خارج شدن وسیله حمل زمینی
– تصادم یا برخورد کشتی ، شناور یا هر وسیله حمل دیگر با هر جسم خارجی به غیر از آب
– تخلیه کالا در بندر اضطراری
– زلزله ، آتشفشان یا صاعقه
– فدا کردن کالا در جریان خسارت عمومی
– به دریا انداختن کالا جهت سبک سازی کشتی یا به دریا افتادن کالا از روی عرشه کشتی
– ورود آب دریا ، دریاچه یا رودخانه به کشتی ، شناور، محفظه کالا ، کانتینر یا محل انبار
– تلف شدن کلی هر بسته در کشتی یا شناور و یا تلف کلی هر بسته به علت افتادن به هنگام بارگیری و یا تخلیه کشتی یا شناور
د)مجموعه شرایط A
در مجموعه شرایط بیمه گران گران کالا با کلوز A تمامی خطرات به جز استثناء مندرج در بندهای 4 ، 5، 6 و 7 کلوز مذکور تحت پوشش قرار می گیرد .
استثنائات کلوزهای سه گانه بیمه باربری
– تلف شدن،آسیب دیدن یا هزینه قابل انتساب به سوء عمل ارادی بیمه گذار
– نشست و ریزش عادی،کسری عادی وزن با حجم و یا فرسودگی عادی مورد بیمه
– تلف شدن ، آسیب یا هزینه ناشی از کافی نبودن یا نامناسب بودن بسته بندی یا آماده سازی کالای مورد بیمه
– تلف شدن ، آسیب دیدن یا هزینه به علت عیب ذاتی یا ماهیت کالای مورد بیمه
– تلف شدن ، آسیب دیدن یا هزینه ای که علت آن تأخیر باشد،حتی اگر این تأخیر ناشی از خطرات بیمه شده باشد
– تلف شدن ، آسیب دیدن یا هزینه ناشی از اعسار یا ورشکستگی مالکان، مدیران، اجاره کنندگان یا گردانندگان کشتی
– تلف شدن ، آسیب دیدن یا هزینه ای ناشی از کاربرد هر نوع سلاح یا وسیله ای که با انرژی اتمی یا شکست هسته ای یا واکنش مشابه دیگر یا نیرو یا ماده رادیو اکتیو باشد
– عدم قابلیت دریانوردی کشتی یا شناور یا نامناسب بودن کشتی یا شناور برای حمل ایمن کالای مورد بیمه
– جنگ ، جنگ داخلی ، انقلاب ، شورش ، قیام و یا زد و خوردهای داخلی ناشی از این امور
– توقیف ، ضبط، مصادره ، تصرف یا اثرات ناشی از این امور یا اثرات ناشی از اقدام به شروع آنها
– اعتصاب ، تعطیل محل کار ، درگیریهای کارگری ، آشوبها و یا اغتشاشات داخلی
– هرگونه عمل تروریستی
هـ) پوشش داخلی
در بیمه نامه های باربری داخلی خطرات تحت پوشش به دو دسته خطرات اصلی و اضافی تقسیم می شود که به شرح ذیل می باشد :
الف- خطرات اصلی
این خطرات از آن جهت اصلی نامیده می شوند که ارتباطی به ماهیت مورد بیمه ندارد و تواتر آنها بیشتر از سایر خطرات مرتبط با کالاهای خاص می باشد این خطرات عبارتند از: آتشسوزی و حادثه وسیله نقلیه شامل تصادف، واژگون شدن و پرت شدن وسیله نقلیه.
ب- خطرات اضافی
این گروه از خطرات متنوع بوده و بیشتر مرتبط با نوع کالا می باشد که با درخواست بیمه گذار و پرداخت حق بیمه اضافی می توان آنها را پوشش داد . خطرات رایج اضافی عبارتند از :
– برخورد جسم خارجی با مورد بیمه
– پرت شدن محموله از روی وسیله نقلیه ؛ مشروط بر اینکه کالای خسارت دیده به رویت بیمه گر رسیده باشد .
– بارگیری و تخلیه مورد بیمه
– سرقت کلی محموله همراه با وسیله نقلیه با فرانشیز 20 درصد ارزش محموله